ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΠΛΕΤΑ  «ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ»

Γράφει η Καρίνα Βέρδη

Μέσα από τα είκοσι-έξι σύντομα αλλά περιεκτικά κεφάλαιά του, το πολιτικο-οικονομικό αυτό δοκίμιο, διερευνά  διεισδυτικά τις απαρχές του καπιταλιστικού συστήματος, την πορεία και εξάπλωσή του, καθώς και τον αντίκτυπο που έχει αυτό, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του σύγχρονου ανθρώπου. Οι επιταγές της υπερκατανάλωσης διαμορφώνουν έναν κοινωνικό άνθρωπο, που κυριολεκτικά αλυσοδένεται για να τις ικανοποιήσει και επιδρούν στην ψυχική και σωματική του υγεία, στον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον εαυτό του σε σχέση με τους άλλους, ενώ εμπορευματοποιούν και μονοδρομούν την οντότητά του, αποστραγγίζοντας την αίσθηση αυταξίας και ολιστικής θεώρησης της ύπαρξης.

Οι κλιματολογικές αλλαγές που επέφερε η ποσοτική αύξηση της παραγωγής, με την αλόγιστη χρήση χημικών ουσιών, η υποβάθμιση του εδάφους, η απελευθέρωση λεπτών σωματιδίων στην ατμόσφαιρα, τα μεταλλαγμένα τρόφιμα, τα καρκινογόνα λιπάσματα, είναι μερικές μόνο από τις εκφράσεις αυτού του φαινομένου.

Προϊόντα και υπηρεσίες καταναλώνονται και «προσπαθούν να ταυτιστούν με εικονικές προσωπικότητες, πιστεύοντας ότι έτσι γίνονται μέρος ενός τρόπου ζωής, που ξεφεύγει από τη δική τους μίζερη πραγματικότητα», όπως πολύ σωστά παρατηρεί η συγγραφέας.

Ο πολιτισμός παρά τα λαμπρά επιτεύγματά του, όπως η διεύρυνση των απόψεων σχετικά με την πολιπολιτισμικότητα και την απόρριψη των διακρίσεων σχετικά με το έθνος, το φύλο και την σεξουαλική ταυτότητα, πέρασε σε μια παγκοσμιοποιημένη αποτίμηση της έννοιας της ελευθερίας, που διυλίζεται μέσα από τα οικονομικά φίλτρα της υπερκατανάλωσης.

Εξετάζονται ο ρόλος του marketing, των social media και εν γένει των μέσων ενημέρωσης, αλλά και ο ρόλος της παιδείας και της πνευματικής ζωής με τις ευθύνες τους, όπως επίσης ο ρόλος της πολιτικής, των κινημάτων και των οργανώσεων.

Οι κοινωνίες εκτονώνουν τον ανταγωνισμό τους, υπό του δόγματος «καταναλώνω άρα υπάρχω» και ο καταναλωτής «καθίσταται υποκείμενο απάτης σε μια συναλλαγή/συνεργασία, που συμμετέχει ο ίδιος στη εξαπάτησή του».

Αρκετά κεφάλαια, όπως είναι φυσικό, είναι αφιερωμένα στην οικονομία,  αποδίδοντας τις αιτιάσεις και τους  συσχετισμούς, με εύληπτο και κατανοητό τρόπο. Συμπερασματικά, η μελέτη του δοκιμίου καθίσταται προσοδοφόρα για τον αναγνώστη που δεν έχει την τύχη, το γνωστικό του αντικείμενο στην ανώτατη εκπαίδευση( εάν και εφόσον την έχει λάβει) να περιλαμβάνει οικονομικές γνώσεις.

Έννοιες της οικονομικής ιστορίας, όπως η φιλοσοφία του φιλελευθερισμού/νεοφιλελευθερισμού, αλλά και οι παράγοντες που διαμορφώνουν την επιχειρηματικότητα ή τα αίτια της κυριαρχίας των πολυεθνικών σκιαγραφούν με καίρια νοήματα μια πραγματικότητα, που μόνο αν γίνει καθολικά κατανοητή μπορεί να αλλάξει. Όπως άλλωστε προτρέπει και το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου «Άλλαξε τη ζωής σου, μπορείς..»

Ο λόγος έχει ενίοτε καταγγελτικότητα, ενώ παρατίθενται οικονομικά στοιχεία από μελέτες, αφήνει όμως μια βαθιά πίστη στον άνθρωπο και στις δυνατότητές του.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΛΔΕ.

 Πρώτη Δημοσίευση Στερεά Νέα-έντυπη έκδοση